Większa ochrona dzieci przed przestępstwami na tle seksualnym; skuteczniejsza walka z cyberprzestępczością
Aktualności
Celem Konwencji z Lanzarote jest zwalczanie seksualnego wykorzystywania dzieci, ochrona praw dzieci będących ofiarami przestępstw na tle seksualnym, a także promowanie współpracy na poziomie krajowym i międzynarodowym w tym obszarze. Z kolei Konwencja o cyberprzestępczości stanowi istotny krok w kierunku przyjęcia uniwersalnych standardów w zakresie podejścia do problematyki przestępstw popełnianych przy zastosowaniu technologii informatycznych – definicji czynów zabronionych i regulacji dotyczących współpracy międzypaństwowej w ich ściganiu. Protokół dodatkowy do Konwencji o cyberprzestępczości uzupełnia jej postanowienia w odniesieniu do popełnianych w przestrzeni wirtualnej przestępstw na tle rasistowskim lub ksenofobicznym.
Obecnie polskie uregulowania prawne w pełni odpowiadają standardom wyznaczonym przez wskazane umowy międzynarodowe. Wynika to również z implementacji do krajowego porządku prawnego, ustawą z dnia 4 kwietnia 2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, postanowień prawa unijnego - Dyrektywy 2011/93/UE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej, zastępującej decyzję ramową Rady 2004/68/WSiSW, którazostała przyjęta podczas polskiej prezydencji w Radzie UE i zawiera rozwiązania zbieżne z postanowieniami Konwencji z Lanzarote.
W wyniku wejścia w życie noweli Kodeksu karnego został znacząco rozszerzony zakres ochrony małoletnich przed przestępstwami o charterze seksualnym. W szczególności dotyczy to przestępstw związanych z prostytucją dziecięcą oraz pornografią dziecięcą. Penalizacją objęte zostały wszelkie kontakty seksualne z małoletnimi poniżej 18 lat, jeżeli wiążą się one z przekazaniem lub obietnicą korzyści majątkowej, osobistej lub nadużyciem zaufania małoletniego. Nie ma przy tym znaczenia z czyjej inicjatywy dochodzi do takich kontaktów. Dorosły oferujący takie korzyści nie może już tłumaczyć się tym, że jedynie przyjął propozycję dziecka. W odniesieniu do pornografii dziecięcej zawarty w Konwencji standard przewiduje karalność utrwalania, sprowadzania, przechowywania lub posiadania treści pornograficznych z udziałem każdego małoletniego. Tym samym ochroną objęte są również osoby w wieku 15-18 lat.
Do Kodeksu karnego wprowadzono też nowy rodzaj przestępstwa – udział w przedstawieniu pornograficznym, który to czyn nie był dotychczas wprost penalizowany. Wydłużeniu, do ukończenia przez pokrzywdzonego 30 roku życia, uległ natomiast okres przedawnienia karalności przestępstw seksualnych, których ofiarami padli małoletni.
W wyniku wcześniejszych zmian w Kodeksie postępowania karnego wzmocnieniu uległa również pozycja procesowa małoletnich pokrzywdzonych i świadków w postępowaniu karnym. Zgodnie z obowiązującymi już rozwiązaniami, przesłuchanie takich małoletnich (wszystkich małoletnich poniżej 15 lat oraz starszych, jeżeli wymaga tego ich dobro) przeprowadzane jest tylko raz i odbywa się w przyjaznych warunkach, przy obecności minimalnej liczby osób.
Konwencja z Lanzarote przewiduje również szereg działań, których celem jest zapobieganie wskazanym w niej przestępstwom. W prawie krajowym wymaganiom tym odpowiadają m.in. regulacje wykluczające możliwość podejmowania pracy polegającej na stałym kontakcie z dziećmi przez osoby skazane za określone przestępstwa, jak również przepisy umożliwiające obejmowanie sprawców niektórych przestępstw oddziaływaniami terapeutycznymi po odbyciu przez nich kary pozbawienia wolności.
W odniesieniu do zjawiska cyberprzestępczości, w tym przestępstw o charakterze rasistowskim i ksenofobicznym, zgodność regulacji krajowych ze standardem określonym w Konwencji o cyberprzestępczości i protokole dodatkowym do tej konwencji zapewniła wcześniejsza implementacja decyzji ramowych Rady 2005/222/WSiSW w sprawie ataków na systemy informatyczne oraz 2008/913/WSiSW w sprawie zwalczania pewnych form i przejawów rasizmu i ksenofobii za pomocą środków prawnokarnych. Poza uregulowaniami zawartymi w Kodeksie karnym oraz w przepisach regulujących działalność podmiotów świadczących usługi drogą elektroniczną, istotne znaczenie w efektywnej walce z cyberprzestępczością ma zmiana podejścia do kwestii ścigania tych przestępstw tak po stronie społeczeństwa, jak i organów ścigania.
Na uwagę zasługuje również znaczenie, jakie wszystkie przywołane Konwencje przywiązują do współpracy z organizacjami pozarządowymi. W tym zakresie, już w chwili obecnej, liczne organizacje realizują wspólnie z organami państwowymi działania informacyjne i edukacyjne, czy też zapewniają możliwość anonimowego zgłaszania organom ścigania informacji o popełnionych przestępstwach, np. dystrybucji treści pornograficznych z udziałem małoletnich.
Związanie się przez Polskę wskazanymi Konwencjami umożliwi szerszą współpracę z organami ścigania innych państw w wykrywaniu i gromadzeniu dowodów popełnienia wskazanych w tych umowach międzynarodowych przestępstw, jak również da podstawy do objęcie jurysdykcją karną ich sprawców niezależnie od ich karalności w miejscu popełnienia, zgodnie z art. 113 Kodeksu karnego.
Ratyfikacja tych Konwencji przyczyni się również do wzmocnienia wizerunku Polski, jako kraju zaangażowanego w działania na rzecz podnoszenia standardów i zacieśniania współpracy międzynarodowej w odniesieniu do cyberprzestępczości i zjawiska seksualnego wykorzystywania dzieci i młodzieży.
Publikacja ustaw upoważniających Prezydenta RP do ratyfikacji przywołanych umów międzynarodowych otwiera drogę do ostatecznego związania się przez Polskę Konwencją z Lanzarote oraz Konwencją o cyberprzestępczości wraz z protokołem dodatkowym do tej konwencji.
Źródło: http://ms.gov.pl/
Inne z kategorii
Daniel Przygoda powołany do Zespołu Monitorującego do spraw Przeciwdziałania Przemocy Domowej
09.01.2024
Z dumą informujemy, że nasz prawnik Daniel Przygoda został powołany do Zespołu Monitorującego do...
czytaj dalej
Premier Tusk wycofał wniosek złożony przez Morawieckiego
01.02.2024
“Jak poinformował premier na konferencji prasowej, we wtorek 30 stycznia...
czytaj dalej
