Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia"
Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego

Jedyne w Polsce czasopismo poświęcone zagadnieniom związanym z przemocą interpersonalną. Istnieje od 1998 roku.
KRAJOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE
- Szczegóły
- Redakcja
Niebieska Linia nr 1 / 2007
KRAJOWY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA
PRZEMOCY W RODZINIE
przyjęty Uchwałą nr 162/2006 Rady Ministrów z dnia 25 września 2006 roku (RM 111-132-06)
Wstęp
(...) Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie zobowiązała Radę Ministrów do przyjęcia Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, natomiast na ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego nałożyła zadania związane z monitorowaniem realizacji Programu.
Rada Ministrów do dnia 30 czerwca każdego roku zobowiązana została do składania Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej sprawozdania z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.
Zadaniem Programu jest wprowadzenie w życie szerokiego spektrum działań mających na celu zarówno zwrócenie uwagi opinii publicznej na zjawisko przemocy w rodzinie, jak i przeciwdziałanie przemocy w rodzinie oraz zwiększenie profesjonalizmu służb społecznych w udzielaniu pomocy ofiarom przemocy rodzinnej, a także w podejmowaniu odpowiednich działań wobec sprawców.
Program powstał we współpracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, Ministerstwem Sprawiedliwości, Ministerstwem Zdrowia, Ministerstwem Edukacji Narodowej. Punktem wyjścia do opracowania Programu była analiza dotychczasowego stanu wiedzy teoretycznej i badawczej na temat przemocy w rodzinie zarówno w Polsce, jak i w innych krajach europejskich oraz dotychczasowe doświadczenia krajowe w zapobieganiu przemocy w rodzinie. Pozwoliło to na identyfikację najbardziej istotnych problemów. Z analizy tej wyłoniono hierarchię celów, które należy osiągnąć. Jako cel główny Program wyznacza ograniczenie skali zjawiska przemocy w rodzinie. Do realizacji tego celu zostaną zaangażowane instytucje i organizacje rządowe, samorządowe i pozarządowe w Polsce.
Minister Pracy i Polityki Społecznej wyznaczy do realizacji zadań wynikających z Programu Krajowego Koordynatora Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Natomiast na szczeblach wojewódzkich realizatorami Programu będą wyznaczeni przez wojewodów Wojewódzcy Koordynatorzy Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Krajowy Koordynator ma za zadanie kierować zespołem, który będzie czuwał nad prawidłową realizacją Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.
W rozdziale pierwszym i drugim dokładnie sprecyzowano cele i założenia Programu. Wyznaczono też działania, które należy podjąć w zakresie profilaktyki i informowania opinii publicznej, interwencji w przypadku już zaistniałej przemocy, pomocy terapeutycznej ofiarom przemocy oraz oddziaływań na sprawców przemocy. Każde z tych działań zostało przypisane konkretnym organizacjom i instytucjom odpowiedzialnym za jego organizację. W Programie określono też skutki finansowe realizacji poszczególnych zadań w 2006 r. Wskazano również źródła finansowania działań wynikających z Programu w kolejnych latach realizacji.
W Programie opisano też przewidywane procedury
monitorowania realizacji zadań oraz zasady sprawozdawczości ze zrealizowanych zadań.
Do Programu załączono wytyczne do tworzenia modelowych programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie, a także tabelaryczne zestawienie działań, zadań realizatorów oraz terminów realizacji, kalkulację kosztów Programu na 2006 r., kalkulację kosztów utrzymania specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.
Narastanie zjawiska przemocy w rodzinie powoduje, że działania określone w Programie powinny zostać podjęte jak najszybciej, tj. jeszcze w roku 2006. Niektóre z tych działań mają charakter długofalowy i ich realizacja rozciągnie się na lata kolejne. Ponadto w toku realizacji Programu zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie będą zmieniać się w miarę potrzeb, sytuacji społecznej, warunków życia rodzin. Wymagać to będzie w kolejnych latach określania szczegółowych zadań dla wszystkich podmiotów realizujących Program. Realizacja tego Programu ma wieloletnią perspektywę.
I. Cele Programu
Celem Programu jest:
1) zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie;
2) zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie i zwiększenie dostępności pomocy;
3) zwiększenie skuteczności działań interwencyjnych i korekcyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie.
Cele ogólne będą realizowane przez:
1) systematyczne diagnozowanie zjawiska przemocy w rodzinie;
2) podnoszenie wrażliwości społecznej wobec przemocy w rodzinie;
3) podnoszenie kompetencji służb zajmujących się problematyką przemocy w rodzinie;
4) udzielanie profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie;
5) oddziaływania na sprawców przemocy w rodzinie.
II. Założenia Programu
Przez realizację celów Programu zakłada się:
1) zmianę pojmowania przez społeczeństwo zjawiska przemocy w rodzinie;
2) promowanie wartości rodzinnych;
3) edukację dzieci, młodzieży i dorosłych w zakresie skutków stosowania przemocy w rodzinie;
4) promowanie metod wychowawczych bez użycia przemocy.
Szerokie ujęcie zapobiegania przemocy w rodzinie wyznacza cztery podstawowe nurty działań kierowanych do różnych grup odbiorców:
1) działania uprzedzające: diagnozujące, informacyjne, edukacyjne, kierowane do ogółu społeczeństwa, a także do osób pracujących z ofiarami i sprawcami przemocy w rodzinie;
2) działania interwencyjne: opiekuńcze i terapeutyczne, kierowane do ofiar przemocy w rodzinie oraz pouczające i izolujące, kierowane do sprawców przemocy w rodzinie;
3) działania wspierające: psychologiczne, pedagogiczne, terapeutyczne i inne, kierowane do ofiar przemocy w rodzinie;
4) działania korekcyjno-edukacyjne kierowane do sprawców przemocy w rodzinie.
Przemoc w rodzinie jest problemem trudnym do zdiagnozowania. To, zdaniem specjalistów, rozmiary i szkodliwość zjawisk związanych z przemocą w rodzinie wskazują, że jest to jeden ze szczególnie ważnych problemów społecznych w Polsce. Wymaga on podjęcia szerokiego, dobrze zorganizowanego i zaplanowanego na wiele lat programu przeciwdziałania. Dlatego też realizacja Programu powinna uwzględniać działania w sferze:
1) prewencji;
2) prawa;
3) zdrowia;
4) edukacji;
5) pracy socjalnej.
Program nakreśla jedynie ramy i kierunki działań, które podejmowane będą w obrębie kompetencji resortów, jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych i innych podmiotów niepublicznych oraz autorskich i lokalnych rozwiązań dostosowanych do specyfiki potrzeb w dziedzinie przeciwdziałania przemocy w rodzinie występujących na danym terenie.
Realizacja Programu powinna przyczynić się do poprawy stanu bezpieczeństwa życia codziennego.
Najczęściej identyfikowanymi ofiarami przemocy w rodzinie są kobiety i dzieci. Istnieją jednak powody by sądzić, że przemoc rodzinna dotyczy także często mężczyzn, osób starszych i niepełnosprawnych.
Zmniejszenie rozmiarów przemocy w polskich rodzinach i pomaganie ofiarom jest nadrzędnym celem, który powinien łączyć działania sektora publicznego i organizacji pozarządowych.
Program skierowany jest do:
1) ofiar przemocy w rodzinie, w tym:
– dzieci,
– współmałżonków lub partnerów w związkach nieformalnych,
– osób starszych,
– osób niepełnosprawnych;
2) sprawców przemocy w rodzinie;
3) świadków przemocy w rodzinie.
Realizatorami programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie są:
– organy administracji rządowej przy wsparciu państwowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
– jednostki samorządu terytorialnego przy współpracy organizacji pozarządowych oraz kościołów i związków wyznaniowych.
Zadania wynikające z Programu, jak również z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, będące w kompetencjach ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego, wykonuje w jego imieniu Krajowy Koordynator Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.
Krajowy Koordynator kieruje zespołem, który będzie czuwał nad prawidłową realizacją zadań wynikających z Krajowego Programu.
Zadania wynikające z Programu, jak również z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, będące w kompetencjach wojewody, wykonuje w jego imieniu Wojewódzki Koordynator Realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie.
Program będzie realizowany w oparciu o następujące akty prawne:
– ustawę z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe
(Dz. U. Nr 5, poz. 24, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U.
z 2002 r. Nr 7, poz. 58, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
(Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
(Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2001 r. Nr 80, poz. 872, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1590, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1592, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw
lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie
Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266);
– ustawę z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności
pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późn. zm.);
– ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485);
– ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493).
Program jest skorelowany z następującymi Programami:
– Strategią Polityki Społecznej 2007–2013;
– Krajowym Programem Działań na Rzecz Kobiet;
– Programem Zapobiegania Niedostosowaniu Społecznemu i Przestępczości wśród Dzieci i Młodzieży;
– Narodowym Planem Działań na Rzecz Dzieci;
– Rządowym Programem „Świetlica, praca i staż – socjoterapia w środowisku wiejskim”;
– Narodowym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
III. Działania uprzedzające
1. Strategie diagnozujące
Cel:
Poszerzenie wiedzy na temat rozmiarów przemocy w rodzinie.
Realizacja:
1) zebranie informacji na temat rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie na obszarze Polski, dotyczących:
– skali zjawiska w podziale na kategorie ofiar,
– identyfikacji ofiar,
– identyfikacji sprawców;
2) badanie istniejącej infrastruktury instytucji pomagających ofiarom przemocy w rodzinie;
3) zbadanie skuteczności pomocy udzielanej rodzinom dotkniętym przemocą, w tym zbadanie istniejących przeszkód w zakresie pomagania ofiarom przemocy;
4) badanie potrzeb szkoleniowych dla pracowników „pierwszego kontaktu”.
Podmioty realizujące Strategie diagnozujące:
1) Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej,
2) urzędy wojewódzkie,
3) komendy wojewódzkie policji,
4) kuratoria oświaty,
5) jednostki samorządu terytorialnego – szczebel powiatowy.
Informacje na temat rozmiarów zjawiska przemocy w rodzinie, skuteczność pomocy udzielanej rodzinom
dotkniętym przemocą oraz potrzeby szkoleniowe dla pracowników „pierwszego kontaktu” będą zbierane przez ośrodki akademickie bądź też instytuty badań rynku i opinii publicznej na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, raz w roku, w trakcie realizacji Programu.
Badanie infrastruktury instytucji pomagających ofiarom przemocy w rodzinie odbywać się będzie cyklicznie,
raz w roku, za pośrednictwem wojewodów, w oparciu o ankietę opracowaną przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej.
Przewidywane roczne skutki finansowe realizacji Strategii diagnozujących:
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oszacowało, iż koszty przeprowadzenia badań na rok 2006 wyniosą
180.000 zł, z czego:
– przeprowadzenie badań – 150.000 zł;
– zorganizowanie konferencji podsumowującej badania i omówienie kierunków działań dla Wojewódzkich Koordynatorów – 30.000 zł.
2. Strategie informacyjne
Cel:
Podniesienie poziomu wrażliwości społecznej na zjawisko przemocy w rodzinie.
Realizacja:
1) przeprowadzenie kampanii społecznych, które:
– obalają mity i stereotypy na temat przemocy w rodzinie, usprawiedliwiające jej stosowanie,
– nazywają wprost ogólnie akceptowane krzywdzące zachowania silniejszych członków rodziny,
– propagują skuteczne sposoby powstrzymywania przemocy;
2) ograniczenie przemocy pokazywanej w mediach – zachęcanie mediów do rezygnacji z programów dla dzieci, w których zawarta jest przemoc;
3) wprowadzenie do szkolnych programów kształcenia ogólnego treści uświadamiających zagrożenia płynące z przemocy w rodzinie oraz propagujących zachowania sprzyjające pozytywnym postawom w rodzinie.
Podmioty realizujące Strategie informacyjne:
1) Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej,
2) Ministerstwo Edukacji Narodowej,
3) Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego,
4) Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – przy wsparciu państwowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie i Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz
5) jednostki samorządu terytorialnego – szczebel powiatowy we współpracy z mediami o zasięgu regionalnym.
Za przeprowadzenie corocznych kampanii społecznych o zasięgu krajowym odpowiedzialne jest Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przy wsparciu państwowych jednostek organizacyjnych i Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, będą czuwać nad ograniczeniem przemocy pokazywanej w mediach, zwłaszcza w programach dla dzieci.
Punkt 3 realizacji Strategii informacyjnych realizuje Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Za przeprowadzenie lokalnych kampanii społecznych są odpowiedzialni starostowie.
Przewidywane roczne skutki finansowe realizacji Strategii informacyjnych:
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oszacowało, iż roczne koszty realizacji Strategii informacyjnych na szczeblu centralnym wyniosą 120.000 zł.
3. Strategie edukacyjne
Cel:
Szkolenie służb zajmujących się przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.
Realizacja:
1) wprowadzenie do programów kształcenia zawodowego osób zajmujących się przemocą w rodzinie treści dotyczących przyczyn i skutków przemocy, rozpoznawania i diagnozowania przypadków przemocy w rodzinie oraz współpracy w ramach gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie;
2) opracowanie programów edukacyjnych i wspierających dotyczących zapobiegania przemocy wobec dzieci i osób dorosłych, np. partnera, osoby starszej, osoby niepełnosprawnej itp.;
3) opracowanie procedur ochrony prawnej i wsparcia psychologicznego dla świadków i ofiar przemocy w rodzinie;
4) przygotowanie pakietów szkoleniowych w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie i przeszkolenie następujących grup pracowników:
– Policji,
– służby zdrowia,
– pracowników socjalnych,
– przedstawicieli gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych,
– nauczycieli, pedagogów szkolnych i psychologów,
– prokuratorów, sędziów i kuratorów sądowych;
5) opracowanie materiałów instruktażowych, zaleceń i procedur postępowania interwencyjnego w sytuacjach przemocy w rodzinie, ze szczególnym uwzględnieniem procedury „Niebieskich Kart”.
Podmioty realizujące Strategie edukacyjne:
1) Ministerstwo Edukacji Narodowej,
2) Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej,
3) Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji,
4) Ministerstwo Sprawiedliwości,
5) Ministerstwo Zdrowia
– przy wsparciu państwowych jednostek organizacyjnych realizujących zadania w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie,
6) samorząd województwa,
7) urzędy wojewódzkie.
Za realizację zadań związanych z opracowaniem programów edukacyjnych, programów kształcenia zawodowego osób zajmujących się przemocą w rodzinie są odpowiedzialne wszystkie wyżej wymienione resorty, w granicach swoich kompetencji – realizację koordynuje Ministerstwo Edukacji Narodowej.
Organizowanie szkoleń i przygotowanie pakietów szkoleniowych dla osób realizujących zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie należy do właściwości marszałków województw, natomiast zadania wynikające z punktu 5 Strategii edukacyjnych realizuje wojewoda.
Przewidywane roczne skutki finansowe realizacji Strategii edukacyjnych:
Zadania zawarte w pkt 1 i 2 Strategii edukacyjnych zostaną sfinansowane w ramach wydatków zaplanowanych na 2007 r., 2010 r., 2012 r., 2014 r. i 2016 r. w budżetach Ministerstw: Edukacji Narodowej, Pracy i Polityki Społecznej, Spraw Wewnętrznych i Administracji, Sprawiedliwości oraz Zdrowia, na realizację których należy przeznaczyć z budżetu poszczególnych resortów środki wysokości po 15.000 zł. rocznie.
Ponadto od 2007 r. planuje się dofinansowanie z budżetu państwa szkoleń dla osób zajmujących się przemocą w rodzinie, organizowanych przez marszałków województw w wysokości 240.000 zł rocznie.
Zgodnie z harmonogramem działań Programu zawartym w załączniku nr 1 do Programu realizacja Strategii edukacyjnych rozpocznie się w 2007 r.
IV. Działania interwencyjne
1. Strategie pomocowe kierowane do ofiar przemocy w rodzinie
Cel:
Stworzenie organizacyjnych i kadrowych warunków do udzielania profesjonalnej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie.
Realizacja:
1) rozwój sieci instytucji wspierających ofiary przemocy w rodzinie:
– punktów konsultacyjnych dla ofiar przemocy w rodzinie,
– ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie,
– specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie,
– domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet
w ciąży,
– ośrodków interwencji kryzysowej;
2) zwiększenie zakresu działania ogólnopolskiego telefonu zaufania „Niebieska Linia” dla ofiar przemocy w rodzinie łączącego się z lokalnymi punktami konsultacyjnymi lub ośrodkami wsparcia;
3) stworzenie warunków umożliwiających ofiarom przemocy otrzymanie w pierwszej kolejności mieszkań socjalnych;
4) udostępnienie do publicznej wiadomości informatorów o instytucjach udzielających pomocy w sytuacjach doświadczania przemocy w rodzinie.
Podmioty realizujące Strategie pomocowe:
1) jednostki samorządu terytorialnego – szczebel powiatowy we współpracy z organizacjami pozarządowymi;
2) jednostki samorządu terytorialnego – szczebel gminny we współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Przewidywane roczne skutki finansowe realizacji Strategii pomocowych:
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej zakłada powstanie w każdym województwie średnio po 2 specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie. Oznacza to, że powinno powstać ok. 32 takich placówek. Ponieważ, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, jest to zadanie zlecone do realizacji powiatom, budżet państwa ma obowiązek zabezpieczyć środki finansowe na ten cel. Dlatego też szacuje się, że niezbędnym jest przeznaczenie środków w wysokości:
6.560.000 zł, w tym: 1.760.000 zł na utworzenie ośrodków wsparcia oraz
4.800.000 zł na utrzymanie tych jednostek.
Pozostałe zadania wynikające ze Strategii pomocowych będą finansowane ze środków własnych samorządów gminnych i powiatowych.
2. Strategie interwencyjne kierowane do sprawców przemocy w rodzinie
Cel:
Zapobieganie kontaktowaniu się sprawców przemocy w rodzinie z osobami pokrzywdzonymi.
Realizacja:
1) izolowanie sprawców od ofiar na podstawie odrębnych przepisów;
2) stosowanie procedury „Niebieskich Kart”.
Podmioty realizujące Strategie interwencyjne:
1) sądy w ramach swoich ustawowych uprawnień,
2) prokuratura,
3) Policja,
4) jednostki samorządu terytorialnego – szczebel powiatowy we współpracy z organizacjami pozarządowymi,
5) jednostki samorządu terytorialnego – szczebel gminny we współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Przewidywane roczne skutki finansowe realizacji Strategii interwencyjnych:
Zadania wynikające ze strategii interwencyjnych kierowanych do sprawców przemocy w rodzinie będą finansowane ze środków własnych samorządów gminnych.
V. Działania wspierające – Strategie terapeutyczne
Cel:
Wspieranie ofiar przemocy w rodzinie w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowej oraz w przerwaniu cyklu przemocy, a także zapobieganie kolejnym aktom przemocy w rodzinie.
Realizacja:
Wzmocnienie ochrony ofiar przemocy przez:
– opracowywanie i realizację programów ochrony ofiar przemocy z udziałem Policji, prokuratury, kuratorów sądowych,
– opracowywanie i realizacja programów terapeutycznych dla ofiar przemocy w rodzinie,
– zabezpieczenie odpowiednich warunków do przesłuchań dzieci (niebieskie pokoje) oraz w miarę możliwości dorosłych – ofiar przemocy w rodzinie.
Podmioty realizujące Strategie terapeutyczne:
1) sądy w ramach swoich ustawowych uprawnień,
2) Policja,
3) prokuratura,
4) jednostki samorządu terytorialnego – szczebel powiatowy we współpracy z organizacjami pozarządowymi,
5) jednostki samorządu terytorialnego – szczebel gminny we współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Przewidywane roczne skutki finansowe realizacji Strategii terapeutycznych:
Zadanie to finansowane będzie ze środków przeznaczonych na funkcjonowanie specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie.
VI. Działania korekcyjno-edukacyjne skierowane do sprawców przemocy w rodzinie – Strategie
ukierunkowane na zmianę zachowań i postaw osób stosujących przemoc w rodzinie
Cel:
Powstrzymanie sprawców i zakończenie przemocy w rodzinie.
Realizacja:
1) opracowanie wytycznych do tworzenia modelowych programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie;
2) opracowanie i wdrożenie do realizacji programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie;
3) realizacja programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie;
4) wykonywanie przez sprawców przemocy w rodzinie prac społecznie użytecznych przy jednoczesnym uczestnictwie w programach korekcyjno-edukacyjnych.
Podmioty realizujące Strategie ukierunkowane na zmianę zachowań i postaw osób stosujących przemoc w rodzinie:
1) Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej,
2) sądy w ramach swoich ustawowych uprawnień,
3) jednostki samorządu terytorialnego – szczebel powiatowy we współpracy z organizacjami pozarządowymi,
4) jednostki samorządu terytorialnego – szczebel gminny we współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Przewidywane roczne skutki finansowe realizacji Strategii ukierunkowanych na zmianę zachowań i postaw osób stosujących przemoc w rodzinie:
Na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej
zostały opracowane wytyczne do tworzenia modelowych programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie, które będą mogły być wykorzystane przez samorządy powiatowe odpowiedzialne za realizację Strategii ukierunkowanych na zmianę zachowań i postaw osób stosujących przemoc w rodzinie. Wytyczne do tworzenia modelowych programów korekcyjno-edukacyjnych zostały zamieszczone w załączniku nr 2 do Programu.
Szacuje się, że koszt realizacji programu korekcyjno-edukacyjnego dla jednej osoby stosującej przemoc w rodzinie wyniesie 500 zł miesięcznie. Zakłada się, że w 2006 r. takimi programami zostanie objętych 960 sprawców i będą poddani oddziaływaniom w ciągu trzech miesięcy.
Środki na ten cel wyniosą 1.440.000 zł i zostały przewidziane w ustawie budżetowej na rok bieżący. Zakłada się, że w kolejnych latach liczba sprawców uczestniczących w programach wzrośnie i koszty związane z realizacją tego zadania również będą ulegały zwiększeniu. Środki te zabezpieczy budżet państwa – realizacja programów korekcyjno-edukacyjnych jest zadaniem zleconym samorządom powiatowym.
VII. Przewidywane efekty realizacji Programu
1. Zmiana postaw społeczeństwa wobec przemocy w rodzinie.
2. Wzrost liczby osób profesjonalnie pomagających ofiarom i sprawcom przemocy w rodzinie.
3. Wzrost liczby placówek udzielających pomocy.
4. Spadek liczby przypadków przemocy w rodzinie;
5. Spadek liczby rodzin, w których interwencje Policji i innych służb zajmujących się przemocą w rodzinie podejmowane są wielokrotnie.
VIII. Przewidywane skutki finansowe proponowanych rozwiązań
Realizacja Programu została rozłożona na okres dziesięciu lat, przy uwzględnieniu konieczności dokonywania
systematycznej ewaluacji Programu, a także wprowadzeniu niezbędnych zmian prawnych.
W pierwszych latach należy spodziewać się wzrostu kosztów, ale wydaje się, że po trzech, czterech latach prawidłowej realizacji Programu koszty te, w związku ze zmniejszającym się zjawiskiem przemocy w rodzinie, będą malały (...).
IX. Sposób monitorowania i sprawozdawczości
Każdy z resortów odpowiedzialnych za monitorowanie Programu raz na rok będzie dokonywał analizy jakościowej i ilościowej realizacji Programu w oparciu o dane przekazane przez podległe jednostki.
Monitorowanie realizacji Programu odbywać się będzie w oparciu o sprawozdawczość, która dotyczyć będzie:
– instytucji pomagających ofiarom przemocy w rodzinie;
– form udzielanej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie;
– form działań kierowanych do sprawców przemocy w rodzinie.
Szczegółowa prezentacja danych niezbędnych do oceny realizacji Programu zawarta jest w załączniku nr 4.
Ponadto, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, Rada Ministrów zobligowana została do przedkładania Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej w terminie do 30 czerwca każdego roku sprawozdania z realizacji Programu.