Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia"

Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego

Pismo Niebieska Linia

logo pismo nl700x200Jedyne w Polsce czasopismo poświęcone zagadnieniom związanym z przemocą interpersonalną. Istnieje od 1998 roku.

  • Strona główna
  • Prenumerata
  • Dostępne artykuły
  • Kontakt z Redakcją

Każdy powód jest dobry?

  • Drukuj
  • Email
Szczegóły
Tomasz Garstka

Niebieska Linia nr 2 / 2000

Alek i Justyna są małżeństwem. W pewne upalne sobotnie południe los wyznaczył im spotkanie nad koszykiem, w którym zwykle stały pomarańcze. Alek często wyciskał z nich pyszny świeży sok, a Justyna dbała zawsze, żeby koszyk był regularnie uzupełniany. Tym razem jednak w koszyku był tylko jeden owoc. Oczy Alka i Justyny spotkały się na chwilę, a potem... Alek był szybki i błyskawicznie doskoczył do koszyka, ale Justyna stała bliżej i owoc znalazł się w jej rękach.
- Halo, byłem pierwszy! - powiedział Alek.
- Ale to ja ją mam! - odpowiedziała Justyna.
- Bez żartów, oddaj.
- Nie ma mowy. Wyjdź i kup owoce. Ja zawsze to robię.

Tysiące małych i dużych konfliktów towarzyszy życiu małżeńskiemu: za słona zupa, wyciskanie pasty do zębów od środka tubki, zmywanie po posiłkach i podział innych obowiązków domowych, wybór mecz czy serial w telewizji itp. Małżonkowie spierają się o rzeczy ważne: kto ma rację, jak dzielić pieniądze, gdzie pojechać na wczasy, jak wychowywać dzieci. Często dochodzi też do pozornie drobnych zatargów na tle wzajemnych uciążliwych nawyków i przyzwyczajeń. Konflikty są nieuniknione.

Konflikt to wszelkie zetknięcie się sprzecznych dążeń, niezgodność poglądów, interesów czy wartości. Konflikt wynika z różnicy, a ona zawsze występuję między małżonkami. Nie idzie więc o to, by w małżeństwie nie było konfliktów, ale o to, jak są rozwiązywane. Działania podejmowane przez małżonków mogą prowadzić do eskalacji lub rozwiązania konfliktu.

Eskalacja

- Nie ma mowy. Wyjdź i kup owoce. Ja zawsze to robię.
- Nie pouczaj mnie, kobieto. Trzeba było kupić więcej. Dawaj to.
- Odwal się. Ty byś nawet dziecku ostatnią zeżarł. A do sklepu to nie łaska pójść?
- Nie prowokuj mnie, bo cię walnę.
- Tylko spróbuj!
- Wiesz, że jestem silniejszy!
- Ty damski bokserze. O pomarańczę się będziesz bił?
- Ty ....!

Do eskalacji może prowadzić zła komunikacja w konflikcie (małżonkowie nie słuchają się, przerywają sobie, oskarżają się, zamiast mówić o swoich potrzebach), historia minionych konfliktów małżeńskich (odwet za przegraną w poprzednim sporze), nasilenie wzajemnych projekcji u małżonków (własna wściekłość jest rzutowana na partnera postrzeganego jako prowokatora) czy wreszcie nieświadome powtarzanie dysfunkcyjnych wzorów wyniesionych z rodziny pochodzenia ("muszę go ją pokonać"). Konflikty stają się często pretekstem do odreagowania emocji niezwiązanych z samą relacją małżeńską. Nasileniu konfliktu małżeńskiego sprzyjają też takie stresory, jak zmiany w pracy, zmiany sytuacji finansowej, zmiany w gronie przyjaciół itp. Emocje związane ze stresem mogą być przenoszone i odreagowane w kontakcie ze współmałżonkiem. Jeśli poziom napięcia przekroczy zdolność tolerancji jednostki, może uciekać się ona do różnych form przemocy jako sposobu pokonania partnera w konflikcie. Przemoc ta, to najczęściej groźby i szantaże, choć możliwy jest tez atak werbalny lub fizyczny.

Rozwiązanie

- Nie ma mowy. Wyjdź i kup owoce. Ja zawsze to robię.
- Dobrze, ale w tej chwili jestem zajęty. Nie będziemy się przecież kłócić, jak dzieciak, o jedną pomarańczkę. Może po prostu się podzielimy ( zaproponował Alek.
- Nie ma mowy. Jak ładnie poprosisz - dam ci jedną czwartą ( droczyła się Justyna.
- Daj pół i będziemy kwita.
- Dobra, ale ja dzielę - zastrzegła Justyna.
- Jak podzielisz, to połówki nie będą równe.
- Połówki są zawsze równe. Ale podzielę na dwie części, a ty wybierzesz jedną. Wtedy będzie mi zależało, żeby podzielić równo, bo nie chcę, żebyś dostał więcej niż ja.
- Dobra. A po co ci właściwie ta pomarańcza?
- Potrzebna mi skórka do ciasta.
- A mnie potrzebny miąższ, bo mam ochotę na sok. To ja ci pokroję tę skórkę, a ty mi wyciśnij miąższ.
- Lepiej zrobię i to i to, a ty wyskocz do sklepu.
- Dobra.

Aby małżonkowie byli zdolni do konstruktywnego rozwiązania konfliktu, którego celem ma być rozwiązanie problemu, a nie triumf jednej strony nad drugą, potrzebne jest spełnienie następujących warunków:

  • Stosunkowa dojrzałość emocjonalna obu stron. Jeśli któryś z współmałżonków ma bardzo niską tolerancję na frustrację, nie potrafi znosić odroczenia w zaspokajaniu swoich potrzeb, jest niezdolny do utrzymania stałości relacji (generalnie pozytywnego ustosunkowania do partnera, mimo chwilowych zmian nastrojów) lub ma kłopoty z zawieraniem impulsów agresywnych w granicach ciała, konstruktywne rozwiązanie konfliktu może się okazać niemożliwe. Niewiele pomoże tu także terapia małżeńska. Wskazana jest raczej indywidualna psychoterapia dla mniej dojrzałego małżonka.
  • Dbanie o komunikację. Aby zmierzać do konstruktywnego, w miarę możliwości satysfakcjonującego dla małżonków, rozwiązania konfliktu, niezbędna jest umiejętność słuchania. Jest to umiejętność ważna także w sytuacjach, gdy emocje w konflikcie nie dotyczą meritum sprawy, ale są przemieszczone z innej sytuacji (o której pisałem wcześniej). Otwarte i nieagresywne komunikowanie swoich uczuć i gotowość do wysłuchania drugiej strony pomaga unikać eskalacji. Dbanie o komunikację przejawia się też w przestrzeganiu podstawowej "procedury negocjacyjnej": od nazwania problemu, poprzez docieranie do potrzeb, szukanie i wybór rozwiązania, aż do wprowadzenia rozwiązania w życie. Jeśli małżeństwo ma z tym kłopoty, pomocna może być dla nich komunikacyjna terapia małżeńska oraz treningi psychologiczne: interpersonalny, asertywności, negocjacyjny.
  • Przestrzeganie ustaleń. Rozwiązanie konfliktu polega na wprowadzeniu w życie pewnych ustaleń. Ważne, aby ustalenia te były satysfakcjonujące i możliwe do przyjęcia dla obu stron oraz żeby były rozwiązaniami "na teraz" (planowanie zbyt odległą przyszłość zwykle nasila konflikt). Małżonkowie muszą być zdolni do złożenia zobowiązania o przestrzeganiu ustaleń. Dlatego nieskuteczne jest negocjowanie z osobami niezdolnymi do takiego zobowiązania, np. będącymi pod wpływem środków zmieniających świadomość.

Czym innym jest radość z rozwiązania konfliktu, a czym innym triumf nad zwyciężonym. To pierwsze uczucie płynie przede wszystkim ze zmiany na lepsze, triumf zaś jest radością płynącą z destrukcji i pokonania przegranego. Triumf można osiągnąć przemocą, radość z rozwiązania - jedynie przez współpracę.

Konflikt zakończony rozwiązaniem może umacniać więź małżeńską: "potrafimy się dogadać", "bierzesz pod uwagę moje potrzeby", "można się z tobą porozumieć", "wspólnie znaleźliśmy najlepsze z możliwych rozwiązań". W tym sensie konflikt ma znaczenie rozwojowe dla relacji małżeńskiej.


Skonfliktowanym czy kłócącym się parom warto pomóc rozpoznać:
- Co myślą o samym konflikcie (czy uznają go za rzecz naturalną, czy też "konflikt = wojna")?
- O co się kłócą? Czy mają konkretną, ważną sprawę, czy też konflikt służy odreagowaniu emocji z innych sytuacji?
- Czy okopują się na swoich stanowiskach, czy szukają rozwiązania satysfakcjonującego obie strony?
- Zaspokojenia jakich ważnych potrzeb domagają się przez swoje zachowania (bezpieczeństwa, szacunki, miłości, samorealizacji itp.)?
- Jak wygląda komunikacja między nimi? Które zachowania sprzyjają eskalacji, a które rozwiązaniu konfliktu?

T.G.

  • « poprz.
  • nast. »

Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia"

CZASOPISMO NL

  • Bieżący numer
  • O nas
  • Prenumerata
  • Wydania
  • Rocznik 2020
  • Rocznik 2019
  • Rocznik 2018
  • Rocznik 2017
  • Rocznik 2016
  • Rocznik 2015
  • Rocznik 2014
  • Rocznik 2013
  • Rocznik 2012
  • Rocznik 2011
  • Rocznik 2010
  • Rocznik 2009
  • Rocznik 2008
  • Rocznik 2007
  • Rocznik 2006
  • Rocznik 2005
  • Rocznik 2004
  • Rocznik 2003
  • Rocznik 2002
  • Rocznik 2001
  • Rocznik 2000
  • Rocznik 1999
  • Facebook
  • Kontakt

WYDAWCA

Instytutu Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego

Kampania "(Nie)Bądź miła"

Plakat-16-dni11x17cali-logos-line

KONKURS

Konkurs "Policjant, który mi pomógł"

Znajdź nas na:

FacebookTwitterGoogle BookmarksFollow @twitterapi

NOWE ARTYKUŁY

  • Znaczenie sojuszu roboczego w pracy z osobami stosującymi przemoc
  • Hejt i patostreaming w przestrzeni internetowej
  • Zachowania ryzykowne wśród osób młodych
  • Krótki spacer w czasie Aleją Wdów
  • Odrodzona. Jak Feniks z popiołów
  • Błędne przekonania ułatwiające wchodzenie w rolę ofiary przemocy

PUBLIKACJE

Plakat Niebieskie Karty

   

Plakat: Schemat przebiegu procedury Niebieskie Karty

 

Portal psychologiczny Instytutu Psychologii Zdrowia PTP - psychologia.edu.pl Telefon zaufania dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym 116 123 - 116123.edu.pl Telefon zaufania - uzależnienia behawioralne - 801 889 880

logo nl bOgólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie
"Niebieska Linia" IPZ
ul. Korotyńskiego 13, 02-121 Warszawa
tel.: (+48) 22 824-25-01, fax 22 823-96-64
Sekretariat czynny w godzinach: pon.- pt. 09.00-20.00 oraz sob. 9.00 - 13.00.

Copyright © 2014 Instytut Psychologii Zdrowia PTP