Góralski honor
Aktualności
Niebieska Linia nr 5 / 2004
Gdy gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych podejmuje rozmowę ze sprawcą przemocy domowej, musi liczyć się z tym, że nie będzie ona łatwa. Z jednej strony sam temat jest niezwykle drażliwy, z drugiej zaś rozmówca, którego sprawa dotyczy, przeważnie nie jest otwartym do dialogu partnerem. Co w takim razie zrobić?
Na początku 2004 roku gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych, której jestem członkiem, otrzymała prośbę o interwencję w związku z nadużywaniem alkoholu oraz stosowaniem przemocy przez mężczyznę wobec swojej żony. Na posiedzenie komisji została zaproszona kobieta, która potwierdziła problem przemocowy i alkoholowy u męża i zwróciła się o udzielenie pomocy jej rodzinie. Zostały uruchomione działania pracowników socjalnych, policji, pedagogów i wymiaru sprawiedliwości. Sprawca przemocy został zaproszony na posiedzenie zespołu komisji, który zajmuje się przeprowadzaniem rozmów motywujących do podjęcia leczenia odwykowego.
Mężczyzna miał około 30 lat, pracował dorywczo i – co później okaże się ważne – był góralem. Rozmowa z nim przebiegała podobnie do innych rozmów prowadzonych ze sprawcami – rozmówca stosował mianowicie przeróżne formy neutralizacji, bagatelizowania swojego zachowania. Jeśli chcemy, aby w życiu takiego człowieka doszło do pewnych zasadniczych zmian, trzeba doprowadzić do sytuacji określanej w literaturze fachowej jako dysonans poznawczy. Mówiąc w wielkim skrócie, do takiego stanu, aby nasz rozmówca stanął na wielkim wirażu i odczuł, że musi tu i teraz podjąć ważne dla siebie decyzje. Doprowadzenie przez komisję do takiej sytuacji jest niewątpliwie trudne, ale w większości przypadków i możliwe, i obowiązkowe, jeśli komisja chce osiągnąć sukces. Czasami rozmówcy przedstawia się konsekwencje prawne (kara) i społeczne (utrata rodziny, pracy) jego postępowania, wizję lepszego życia. Przeważnie jednak tego typu argumenty traktuje on z przymrużeniem oka. Wspomniany sprawca, z którym komisja prowadziła rozmowę, nic sobie nie robił z możliwości zaistnienia sankcji karnych (miał już doświadczenia w tym zakresie), opinii społecznej oraz rodzinnej na jego temat, perspektywy zmarnowanego życia i innych tego typu argumentów.
Nagle pani kurator sądowy, należąca do zespołu przeprowadzającego rozmowę, rozpoczęła, niczym świetny mówca w sądzie, mowę na temat roli mężczyzny w rodzinie. To były dwie minuty, które wstrząsnęły pokojem, gdzie odbywało się spotkanie. Kiedy poruszyła temat męstwa, odpowiedzialności, siły fizycznej i możliwości działania mężczyzny w związku, rozmówca „pękł”. Powiedział, że jako góral stawia na siłę fizyczną, ale rzeczywiście – siła musi iść w parze z honorem. W ustach tego człowieka słowo honor i godność zabrzmiały jako coś ważnego, na czym można by oprzeć proces zmiany. Ryzykowne „zagranie” ze strony członka komisji (bo przecież mogło spowodować raczej śmiech), wywołało diametralną zmianę sytuacji. Dalsza rozmowa i pomoc tej rodzinie miały zupełnie inny przebieg.
Osoby, które pracują z ofiarami, jak i sprawcami przemocy domowej, powinny pamiętać, że w swojej pracy mogą wykorzystywać bardzo różne argumenty podczas motywowania do podejmowania zmian. Oprócz argumentów strachu, są również te, które wiążą się z wizją lepszego życia, ale i takie, które odnoszą się do utrwalonych w świadomości rozmówcy wartości, np. religijnych, związanych z kultem prawdziwego mężczyzny czy dobrej kobiety. Takie słowa, jak grzeczność, kultura, sprawiedliwość, miłość, odwaga, romantyzm i wyrozumiałość są niekiedy bardziej przekonujące niż kara, więzienie itp. Pamiętajmy, że wszyscy, zarówno ofiary, jak i sprawcy, nadal są ludźmi, tylko na moment oddalili się od modelu wypracowanego społecznie bezpiecznego życia.
R.L.
Inne z kategorii
Konferencja „Psychoterapia Młodych”
31.01.2024
Zapraszamy do udziału w konferencji, którą objeliśmy matronatem.Konferencja odbędzie się 18-19.03.2024...
czytaj dalej
