W obronie równości praw

Niebieska Linia nr 3 / 2007

Komitet wzywa Państwo-Stronę, aby zapewniło ofiarom natychmiastową ochronę poprzez wydawanie policyjnych nakazów powstrzymujących sprawców, zapewnienie odpowiedniej ilości schronisk z fachowym personelem oraz inne świadczenia, w tym bezpłatną pomoc prawną.

W Nowym Jorku w marcu 2007 roku odbyła się 51. sesja Komisji ds. Statusu Kobiet ONZ, której tematem przewodnim była kwestia eliminacji wszelkich form dyskryminacji oraz przemocy wobec kobiet i dziewcząt we wszystkich państwach członkowskich ONZ. W trakcie debaty generalnej, otwierającej obrady komisji, podkreślono konieczność nie tylko wyznaczenia przez państwa ambitnych celów w dziedzinie równouprawnienia, ale przede wszystkim skutecznego wdrażania programów przynoszących realną poprawę sytuacji kobiet.

W kolejnych dniach obrad sekretarz generalny ONZ Ban Ki Mun wezwał do walki z przemocą wobec kobiet i dziewcząt. Według ONZ rządy i organizacje międzynarodowe muszą podjąć konkretne działania w celu poprawy sytuacji kobiet, zlikwidowania problemu przemocy i dyskryminacji ze względu na płeć. Skuteczna walka z przemocą możliwa jest tylko przez edukację i pomoc psychologiczną dla ofiar i napastników, uważa Ki Mun.

Były sekretarz generalny ONZ Kofi Annan powiedział, że równouprawnienie kobiet oznacza nie tylko lepsze życie dla kobiet, ale lepsze życie dla wszystkich. Przemoc wobec kobiet jest prawdopodobnie najbardziej wstydliwym pogwałceniem praw człowieka. I prawdopodobnie najbardziej wszechobecnym. Nie ma granic geograficznych, kulturowych, dotyczy tak samo biednych, jak i bogatych. Tak długo, jak będzie kontynuowana, nie możemy mówić o prawdziwym postępie w dziedzinie równości, rozwoju i pokoju.

Przedstawiciele Niemiec (obecnie trwa ich prezydencja), przemawiając w imieniu Unii Europejskiej, podkreślili, że prawa kobiet należą do uniwersalnego katalogu praw człowieka, w których zakres wchodzą prawo do swobodnego decydowania o sobie oraz prawo do wolności od przymusu, dyskryminacji i przemocy. Omawiając kwestie przemocy, Niemcy nawiązali do programu Daphne, zapoczątkowanego w 1997 roku, który obecnie ma już trzecią edycję na lata 2007–2013, a jego działania doprowadziły do wzmocnienia współpracy oraz koordynacji działań, głównie w zakresie zwalczania przemocy wobec dziewczynek i kobiet.

Komisja ds. Statusu Kobiet jest jedną z dziewięciu komisji funkcjonalnych Rady Gospodarczej i Społecznej. Jej celem jest promowanie zasady równych praw kobiet i mężczyzn. Ponadto Zgromadzenie Ogólne upoważniło Komisję do nadzorowania realizacji Platformy Działania, przyjętej podczas IV Światowej Konferencji w sprawie Kobiet (Pekin 1995) i zachęcania do włączania problematyki równości płci do zasadniczego nurtu działań ONZ (gender mainstreaming).

W 2000 roku na 23. sesji specjalnej Zgromadzenia Ogólnego (Pekin+5), zatytułowanej „Kobiety 2000: równość płci, rozwój i pokój na XXI wiek”, dokonano przeglądu i oceny postępu we wdrażaniu postanowień Platformy Działania. Zgromadzenie przyjęło Polityczną Deklarację i Dalsze Działania i Inicjatywy na rzecz Implementacji Deklaracji Pekińskiej i Platformy Działania. Bieżąca i przyszła praca Komisji ds. Statusu Kobiet jest ściśle związana z powyższymi dokumentami i ma na celu zapewnienie efektywnego ich wprowadzania w życie, co potwierdzają zapisy prac Komisji w latach 2002–2006.

Kampania Rady Europy

8 lutego 2007 roku obradowała pierwsza grupa robocza ds. przeciwdziałania przemocy w Departamencie ds. Kobiet, Rodziny i Przeciwdziałania Dyskryminacji w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Grupa robocza została stworzona w celu wdrożenia założeń kampanii Rady Europy „Stop przemocy domowej wobec kobiet”, zainaugurowanej w krajach UE 27 listopada 2006 roku.

Cele grupy to:

• powołanie międzyresortowego zespołu monitorującego programy rządowe;
• organizacja konferencji dla organizacji pozarządowych na temat pozyskiwania środków krajowych i europejskich (Daphne III, Progress, Razem Bezpieczniej) na działania mające na celu przeciwdziałanie przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, takie jak np.: szkolenia dla sędziów rodzinnych, żeby skuteczniej korzystali z kodeksu karnego czy szkolenia dla policjantów z efektywniejszego stosowania procedury „Niebieskich Kart”.

Ponadto w ramach kampanii Rady Europy w Senacie RP w lutym 2007 roku odbyło się spotkanie senatorów z wiceminister Joanną Kluzik-Rostkowską odpowiedzialną w polskim rządzie za działania mające na celu wyrównanie statusu kobiet w społeczeństwie. Minister opowiedziała o sprawozdaniu rządu polskiego z wykonania Konwencji o Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji wobec Kobiet, której broniła w styczniu 2007 roku w Nowym Jorku przed Komitetem CEDAW ONZ. Konwencja uchwalona została przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1979 roku, Polska ratyfikowała ją rok później. Dotychczas przystąpiło do niej 150 krajów członkowskich. Konwencja wyznacza międzynarodowe standardy w zakresie ochrony praw kobiet we wszystkich dziedzinach życia. Dzieli się na 16 artykułów odnoszących się do obszarów przeciwdziałania dyskryminacji wobec kobiet (definicja dyskryminacji wobec kobiet, obowiązek przeciwdziałania dyskryminacji, pełny rozwój i awans kobiet, wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn, stereotypowe postrzeganie ról kobiet i mężczyzn, wykorzystywanie kobiet, życie publiczne i państwowe, udział w reprezentacji na forum międzynarodowym, obywatelstwo, edukacja, zatrudnienie, równy dostęp do opieki zdrowotnej, korzyści społeczne i ekonomiczne, kobiety wiejskie, równość wobec prawa cywilnego, równość w małżeństwie i wobec prawa rodzinnego).

Polska, stając się stroną Protokołu Fakultatywnego do Konwencji w sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet (nastąpiło to 22 marca 2004 roku), uznaje właściwość Komitetu ds. Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet do otrzymywania oraz rozpatrywania pisemnych skarg indywidualnych od osób podlegających jurysdykcji Polski na naruszenia ich praw zagwarantowanych w Konwencji w sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet.

W dniu 16 stycznia 2007 roku w Nowym Jorku Komitet ds. Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet ONZ, organ traktatowy powołany do monitorowania przestrzegania przez Państwa-Strony postanowień Międzynarodowej Konwencji w sprawie Likwidacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet, podczas 37. sesji rozpatrzył okresowe sprawozdania rządu RP z wykonania postanowień ww. konwencji. Komitet ONZ przesłał zalecenia dla rządu polskiego 5 lutego 2007 roku, jednocześnie wyznaczając datę przedstawienia połączonych Sprawozdań VII (lata 2002−2006) i VIII (lata 2006−2010) na 2010 rok. Przesłuchanie prowadzą eksperci ONZ i po jego wysłuchaniu sporządzają raport z wytycznymi dla danego kraju na najbliższe lata. Dwa zalecenia dotycząc przeciwdziałania przemocy wobec kobiet są następujące: Zalecenie CEDAW nr 18: „Odnotowując wysiłki podjęte przez Państwo-Stronę, aby zapobiegać przemocy wobec kobiet i rozwiązywać ten problem, Komitet jest zaniepokojony utrzymującymi się lukami w ustawie z 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, postrzeganiem przemocy w rodzinie jako zjawiska nie związanego z kwestią płci, oraz niedostatecznymi działaniami na rzecz ofiar, takimi jak natychmiastowe eksmisje sprawców, bezpłatna pomoc prawna i odpowiednia ilość schronisk. Komitet jest też zaniepokojony niewystarczającym pozyskiwaniem informacji o wszelkich formach i przejawach przemocy wobec kobiet”. Zalecenie CEDAW nr 19: „Komitet wzywa Państwo-Stronę do potraktowania jako priorytetu kwestii zapobiegania i zwalczania wszelkich form przemocy wobec kobiet i dziewcząt, zgodnie z zaleceniem ogólnym Komitetu nr 19. Komitet wzywa Państwo-Stronę, aby zapewniło ofiarom natychmiastową ochronę poprzez wydawanie policyjnych nakazów powstrzymujących sprawców, zapewnienie odpowiedniej ilości schronisk z fachowym personelem oraz inne świadczenia, w tym bezpłatną pomoc prawną, i aby zapewniło systematyczne zbieranie danych, które uwzględniałyby rodzaj występującej przemocy oraz relację między sprawcą i ofiarą. Komitet zaleca, aby Państwo-Strona przeprowadzało kampanie edukacyjne w celu eliminacji przemocy wobec kobiet, w tym przemocy domowej, aby podjęło badania nad podstawowymi przyczynami przemocy wobec kobiet i wykorzystało je do wzmożenia wysiłków na rzecz podniesienia świadomości w celu zapobiegania i zwalczania przemocy wobec kobiet”.

Dotacje dla organizacji pozarządowych

Departament ds. Kobiet, Rodziny i Przeciwdziałania Dyskryminacji dokłada wszelkich starań, by realizować międzynarodowe działania inspirowane przez międzynarodowe organizacje, takie jak ONZ, Rada Europy i Unia Europejska. Wspiera także organizacje pozarządowe, które w zakresie swojej działalności podejmują działania na rzecz zwalczania dyskryminacji wobec kobiet. Dwa razy do roku organizuje konkursy, w ramach których otrzymują one środki finansowe na realizacje tych działań. W marcu 2007 roku został ogłoszony czwarty konkurs dotacji. W ramach spożytkowania tych funduszy organizacje podejmą działania zmierzające do przeciwdziałania zjawisku przemocy w rodzinie, zwiększenia udziału ojców w wychowaniu dzieci, wspierania lokalnych środowisk młodzieżowych i osób starszych, przeciwdziałania handlu ludźmi oraz wspierania rodzicielstwa zastępczego.

Europejski Rok Równych Szans

Rok 2007 w UE ustanowiono Europejskim Rokiem Równych Szans dla Wszystkich – w Kierunku Sprawiedliwego Społeczeństwa. W ramach tej inicjatywy będą realizowane następujące cele:

1. Prawo – upowszechnianie znajomości prawa krajowego i europejskiego dotyczącego równego traktowania i przeciwdziałania dyskryminacji oraz wynikających z niego praw i obowiązków obywateli oraz państw.
2. Reprezentacja – zachęcanie do dyskusji na temat sposobów zwiększania udziału w życiu społecznym grup słabo reprezentowanych, ponieważ polityka równych szans to nie tylko przeciwdziałanie dyskryminacji, ale również promowanie równego udziału.
3. Uznanie wartości płynących z różnorodności – tworzenie klimatu sprzyjającego afirmacji różnorodności jako wielkiej wartości społeczeństwa, na którą składają się wszyscy członkowie społeczności, niezależnie od płci, rasy, pochodzenia etnicznego, religii, przekonań, wieku, niepełnosprawności i orientacji seksualnej.
4. Szacunek i tolerancja – promowanie bardziej jednolitego społeczeństwa poprzez budowanie więzi pomiędzy różnymi grupami społecznymi oraz eliminowanie stereotypów i uprzedzeń.

Komisja Europejska pełni rolę koordynatora obchodów ERRSW. Krajowym Organem Wykonawczym (KOW) w Polsce jest Departament ds. Kobiet, Rodziny i Przeciwdziałania Dyskryminacji w MPiPS, który we współpracy z Komitetem Doradczym opracował Strategię Wdrażania Europejskiego Roku Równych Szans dla Wszystkich 2007 w Polsce.

M.K.

Inne z kategorii

Działalność sieci Ośrodków Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem w języku migowym

23.02.2024

Na naszym kanale na YOU Tube osoby niesłyszące znajdą informację...

czytaj dalej

Kompensata państwowa [WEBINAR]

28.06.2024

Czym dokładnie jest kompensata państwowa? Jakie są jej podstawowe...

czytaj dalej