Niebieskie Karty w liczbach

Aktualności

08.12.2009

Niebieska Linia nr 6 / 2009

W pierwszej połowie 2009 roku spadła liczba interwencji policji wobec przemocy w rodzinie z wykorzystaniem "Niebieskich Kart". Spadek zaznaczył się również w ogólnej liczbie osób pokrzywdzonych w wyniku przemocy w rodzinie, przy czy jedyną kategorię osób pokrzywdzonych, której liczba w porównaniu do 2008 roku wzrosła, stanowili mężczyźni (wzrost o 32%).

Obowiązek realizacji procedury "Niebieskie Karty" spoczywa na policjantach od 1998 roku, a więc już ponad dekadę. Dane liczbowe gromadzone w wyniku owej realizacji, pochodzące z jednostek organizacyjnych Policji z całego kraju, pozwalają zaobserwować pewne tendencje zachodzące w kształtowaniu się zjawiska przemocy w rodzinie.

W pierwszej połowie 2009 roku policjanci na terenie całej Polski przeprowadzili 274 674 interwencje domowe, z czego nieco ponad 40 tys. dotyczyło przemocy w rodzinie, co stanowi 16% ogólnej liczby wspomnianych interwencji domowych. Porównując te dane do analogicznego okresu 2008 roku, można stwierdzić, że ogólna liczba interwencji spadła o 27%, a liczba interwencji wobec przemocy w rodzinie o 5%. Z kolei liczba interwencji w ramach procedury "Niebieskie Karty" przeprowadzonych w analizowanym okresie w miastach wyniosła 24 210 (I połowa 2008 roku - 25 623, spadek o 5,5%), natomiast na terenach wiejskich - 16 284 (I połowa 2008 roku - 16 984, spadek o 4%).

Ofiary i sprawcy przemocy

W związku z zaistnieniem przemocy w rodzinie w pierwszych sześciu miesiącach 2009 roku na terenie całego kraju pokrzywdzonych zostało 65 891 osób, co w porównaniu do analogicznego okresu ubiegłego roku oznacza spadek o 3% (68 098). W ogólnej liczbie pokrzywdzonych najliczniejszą grupę stanowią kobiety - 38 973 (I połowa 2008 roku - 39 888, spadek o 2%), następnie małoletni do 13. r.ż. - 13 673 (I połowa 2008 roku - 15 858, spadek o 14% ), małoletni między 13. i 18. r.ż. - 6967 (I połowa 2008 roku - 7603, spadek o 8%), a najmniej liczną mężczyźni doznający przemocy - 6278 (I połowa 2008 roku - 4749, wzrost o 32%).

RYS. 1. Liczba osób pokrzywdzonych w wyniku przemocy w rodzinie w I połowie 2008 i 2009 roku, z podziałem na kategorie (l.bez.)

wykres1

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych liczbowych nadesłanych z jednostek organizacyjnych Policji.

W analizowanym okresie ogólna liczba sprawców przemocy w rodzinie wyniosła 40 602, co oznacza pięcioprocentowy spadek w porównaniu do pierwszych sześciu miesięcy 2008 roku (42 661). Najczęściej przemocy wobec osób najbliższych dopuszczali się mężczyźni - 38 621 przypadków (I połowa 2008 roku - 40 601, spadek o 5%), następnie kobiety - 1896 (I połowa 2008 roku - 1961, spadek o 3%) oraz nieletni, których było 85 (I połowa 2008 roku - 95, spadek o 10%).

Rys. 2. Liczba sprawców przemocy w rodzinie w I połowie 2008 i 2009 roku, z podziałem na kategorie (l.bez.)

wykres 2

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych liczbowych nadesłanych z jednostek organizacyjnych Policji.

Z kolei liczba sprawców przemocy w rodzinie zatrzymanych przez Policję w pierwszym półroczu 2009 roku wyniosła 17 166 osób (I połowa 2008 roku - 19 570, spadek o 12%), z czego najliczniejszą grupę stanowili mężczyźni - 16 579 osób (I połowa 2008 roku - 19 021, spadek o 13%), następnie kobiety, których zatrzymano 566 (I połowa 2008 roku - 526, wzrost o 8%) oraz 21 nieletnich (I połowa 2008 roku - 23, spadek o 9%).

Rys. 3. Liczba sprawców przemocy w rodzinie zatrzymanych przez Policję w I połowie 2008 i 2009 roku, z podziałem na kategorie (l.bez.)

wykres 3

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych liczbowych nadesłanych z jednostek organizacyjnych Policji.

Alkohol i przemoc

Ogólna liczba sprawców przemocy w rodzinie będących pod wpływem alkoholu odnotowana w analizowanym okresie na terenie całego kraju wyniosła 27 172, co w odniesieniu do pierwszego półrocza 2008 roku, w którym policjanci stwierdzili 32 001 taki przypadek, oznacza piętnastoprocentowy spadek. Zdecydowanie największą grupę sprawców będących pod wpływem alkoholu stanowili mężczyźni - 26 243 (I połowa 2008 roku - 30 945, spadek o 15%), a następnie kobiety - 907 przypadków (I połowa 2008 roku - 1015, spadek o 11%) oraz nieletni - 22 (I połowa 2008 roku - 41, spadek o 46%). Osoby będące pod wpływem alkoholu stanowią 67% ogólnej liczby sprawców przemocy w rodzinie. Spośród ogólnej liczby sprawców pozostających pod wpływem alkoholu, policjanci przewieźli do izb wytrzeźwień 6536 osób, czyli o 16% mniej niż w analogicznym okresie roku poprzedniego (7768 osób), w tym 6303 mężczyzn (I połowa 2008 roku - 7517, spadek o 16%), 229 kobiet (I połowa 2008 roku - 247, spadek o 7%), a także 4 nieletnich (I połowa 2008 roku - 4). Natomiast 11 281 sprawców przemocy w rodzinie będących pod wpływem alkoholu policjanci przewieźli do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych, co w porównaniu do pierwszej połowy 2008 roku oznacza niewielki, bo jednoprocentowy wzrost (11 130 osób). Z osób tych największą grupę stanowili mężczyźni - 10 958 (I połowa 2008 roku - 10 853, wzrost o 1%), dalej plasowały się kobiety - 312 (I połowa 2008 roku - 266, wzrost o 17%) oraz nieletni - 11 (I połowa 2008 roku - 11).

Rys. 4. Liczba sprawców pod wpływem alkoholu, przewiezionych do izb wytrzeźwień oraz przewiezionych do PDOZ wykres 4

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych liczbowych nadesłanych z jednostek organizacyjnych Policji

Pomoc ofiarom

Niezwykle istotnym aspektem szeroko rozumianej pomocy ofiarom przemocy w rodzinie jest międzyinstytucjonalna współpraca prowadzona w celu jej optymalizacji. Dlatego warto zauważyć, że w związku z realizacją procedury "Niebieskie Karty", w ciągu pierwszych sześciu miesiący 2009 roku policjanci przekazali łącznie blisko 50 tys. informacji o przemocy do różnych podmiotów zajmujących się w środowiskach lokalnych tym problemem. Oznacza to dziesięcioprocentowy wzrost liczby takich informacji w stosunku do pierwszej połowy 2008 roku, kiedy wskaźnik ten wynosił 44 475 analogicznych informacji. Największa liczba informacji przekazana została do ośrodków pomocy społecznej (18 735), do kategorii podmiotów określanych jako "inne", która obejmuje m.in. placówki oświatowe, trafiło 13 176 informacji, do lokalnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych 12 782. Na kolejnym miejscu znalazły się organizacje pozarządowe (3923 informacje) oraz placówki służby zdrowia (441).

Rys. 5. Liczba informacji dotyczących przemocy w rodzinie przekazanych w I połowie 2008 i 2009 roku do różnych podmiotów (l.bez.) wykres 5

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych liczbowych nadesłanych z jednostek organizacyjnych Policji.

Na koniec

Podsumowując, można stwierdzić, że w pierwszej połowie 2009 roku spadła zarówno liczba interwencji domowych, jak też interwencji przeprowadzonych przez policjantów wobec przemocy w rodzinie. Spadek zaznaczył się również w ogólnej liczbie osób pokrzywdzonych w wyniku przemocy w rodzinie, przy czy należy podkreślić, iż jedyną kategorię osób pokrzywdzonych, której liczba w analizowanym okresie wzrosła, stanowili mężczyźni (wzrost o 32%). W kategorii sprawców przemocy w rodzinie stwierdzono natomiast spadek ich ogólnej liczby. Podobnie sytuacja przedstawia się w przypadku ogólnej liczby sprawców zatrzymanych przez Policję, a jedyną kategorią tych osób, w której nastąpił wzrost (o 8%), są kobiety. Tendencje spadkowe zaobserwowano w odniesieniu do ogólnej liczby sprawców będących pod wpływem alkoholu, a także tych przewiezionych przez policjantów do izb wytrzeźwień oraz policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych. Przedmiotowa analiza pozwoliła również zaobserwować znaczący wzrost (o 10%) ogólnej liczby informacji dotyczących przemocy w rodzinie przekazanych do różnych podmiotów zajmujących się problematyką przemocową.

Oprac. Wydział ds. Nieletnich, Patologii i Profilaktyki Biura Prewencji KGP