Profilaktyka przemocy oczyma młodzieży

Niebieska Linia nr 6 / 2015

Straż uczniowska, szkolna poczta zaufania, fanpage na Facebooku – to tylko niektóre z autorskich projektów finalistów V Kujawsko-Pomorskiej Olimpiady Wiedzy o Bezpieczeństwie Bezpieczny i przyjazny region" zorganizowanej przez Straż Miejską w Toruniu dla uczniów z województwa kujawsko-pomorskiego.

Wszyscy chcemy, aby nasze dzieci wychowywały się w środowisku wolnym od przemocy, aby w ich relacjach z rówieśnikami nie pojawiała się agresja. W konsekwencji rodzice wybierają dla swoich pociech placówki oświatowe, które nie tylko gwarantują wysoki poziom nauczania, ale przede wszystkim zapewniają odpowiednią opiekę pedagogiczną i bezpieczeństwo. Szkoły podejmują więc liczne inicjatywy profilaktyczne skierowane do dzieci i młodzieży, realizując między innymi rządowy program zainicjowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej pn. Bezpieczna i przyjazna szkoła".

W działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w szkole aktywnie włącza się także straż miejska. W Toruniu, oprócz działań kontrolno-prewencyjnych, prowadzone są również działania edukacyjne. Strażnicy z Zespołu ds. Profilaktyki i Komunikacji Społecznej Straży Miejskiej wspierają szkoły, realizując cykl autorskich programów edukacyjno-profilaktycznych pn.: Dobre i złe sekrety", Jak powstrzymać szkolnego dręczyciela", Agresja i przemoc w szkole" – III moduły czy Odpowiedzialność prawna nieletnich".

Ważnym elementem działań profilaktycznych jest także podejmowanie nowych inicjatyw w walce z przemocą rówieśniczą. Prekursorskim pomysłem na dialog z młodzieżą o przemocy, którego głównym celem było zaangażowanie samych uczniów w działania związane z przeciwdziałaniem przemocy w szkole lub w miejscu zamieszkania było zorganizowanie V Kujawsko-Pomorskiej Olimpiady Wiedzy o Bezpieczeństwie Bezpieczny i Przyjazny Region". Konkurs ten został zainicjowany w województwie kujawsko-pomorskim przez Straż Miejską w Toruniu; każdego roku tematem przewodnim olimpiady jest inne zagadnienie. Tegoroczna edycja dotyczyła przeciwdziałania przemocy rówieśniczej. W bieżącym roku w jego realizację zaangażowanych było dziesięć straży miejskich z województwa kujawsko-pomorskiego.

Zaangażowanie młodzieży

Olimpiada składała się z trzech etapów – dwa pierwsze miały charakter testu, w ramach którego uczniowie mieli możliwość sprawdzenia swojej wiedzy z zakresu bezpieczeństwa, wykazując się także wiedzą dotyczącą przeciwdziałania przemocy. Chęć wzięcia udziału w intelektualnych zmaganiach zgłosiło ponad 1.000 uczniów szkół ponadgimnazjalnych z województwa kujawsko-pomorskiego. Do trzeciego etapu zakwalifikowało się trzynaście osób z dziesięciu szkół. Zadaniem finalistów było przedstawienie przed komisją konkursową przygotowanych wcześniej autorskich projektów z zakresu przeciwdziałania przemocy pn.: Moja dzielnica wolna od przemocy rówieśniczej". Na uwagę zasługuje fakt, że prezentowane przez uczniów prezentacje miały nie tylko charakter teoretyczny – znaczna część przedstawianych projektów została już zrealizowana.

Finaliści w różny sposób przedstawili temat, wykazując się indywidualnym podejściem do problemu przemocy. W trakcie realizowanych projektów część finalistów przeprowadziła badania dotyczące kwestii przemocy rówieśniczej w swoim środowisku. Do diagnozy społecznej wykorzystywali między innymi sondaże przeprowadzone wśród mieszkańców zamieszkiwanej dzielnicy oraz ankiety realizowane wśród uczniów w placówkach oświatowych. Następnie na podstawie własnych badań diagnozowali problem przemocy rówieśniczej w swojej szkole i dzielnicy. Jednym z kluczowych pytań, które często pojawiało się w ankietach autorów konkursowych projektów było: Czy czujesz się bezpiecznie w swojej szkole? Na to pytanie większość ankietowanych odpowiadała: TAK. Kolejnym, często powtarzanym pytaniem było: Z jakimi przejawami przemocy spotykają się uczniowie w szkole? Ankietowani wskazywali głównie przemoc słowną.

Wnioski płynące z ankiet finaliści przedstawili podczas spotkań w szkole z rówieśnikami, samorządem uczniowskim oraz radą pedagogiczną. Wypracowana przez uczniów analiza poczucia bezpieczeństwa młodzieży była wyznacznikiem dalszych inicjatyw podejmowanych w szkole w celu przeciwdziałania przemocy rówieśniczej.

Współpraca z dorosłymi

Realizujący konkursowy projekt finaliści prowadzili rozmowy z pedagogami szkolnymi, psychologami, w trakcie których dokonywali analizy zagrożeń występujących w konkretnych placówkach oświatowych, a także poznawali strategie postępowania w przypadku wystąpienia przemocy rówieśniczej na terenie szkoły. Aby zbadać i opisać zagrożenia mające miejsce na terenie zamieszkanej przez nich dzielnicy, osiedla lub wsi, osobiście spotykali się z policjantami pełniącymi funkcje dzielnicowych, władzami samorządowymi lub radnymi, przedstawicielami gminnych ośrodków pomocy społecznej.

Dzięki dokonanej przez laureatów analizie dotyczącej przemocy rówieśniczej młodzież przygotowała projekty przedstawiające zainicjowane przez nich samych działania na rzecz przeciwdziałania przemocy na terenie placówki oświatowej. Wśród podjętych inicjatyw było przygotowanie i kolportaż ulotek poświęconych przemocy w sieci, przeprowadzenie warsztatów z zakresu przeciwdziałania agresji rówieśniczej, konkursów plastycznych na plakat o przemoc, czy utworzenie fanpage na Facebooku. Innym pomysłem było zorganizowanie szkolnej poczty zaufania, dzięki której uczniowie mogą się zwracać o pomoc w rozwiązaniu trudnych problemów, ·a także zgłaszać kwestie przemocy rówieśniczej.

Dobre rozwiązania

Młodzież wskazała również sposoby na poprawę bezpieczeństwa i zmniejszenie przemocy rówieśniczej na terenie swojej dzielnicy. Za cenne uznała inicjowanie aktywności sportowej np.: prowadzenie zajęć karate czy rozwijanie działalności klubów osiedlowych. Interesującym pomysłem było wprowadzenie tzw. bezpiecznych patroli, do zadań których należało powiadamianie odpowiednich służb w sytuacji naruszeń prawa. Opisując kwestie bezpieczeństwa młodzieży, nie zapomniano również o infrastrukturze osiedlowej. Przykładem są starania podjęte przez jednego z finalistów konkursu, który przy wsparciu lokalnych władz, poprawił oświetlenie boiska sportowego. W przyszłości na terenie boiska zostanie zainstalowany monitoring.

W projektach pojawiła się również oryginalna propozycja utworzenia w szkole straży uczniowskiej". Zwrócenie uwagi w przypadku nagannego zachowania udzielone przez rówieśnika będzie miało lepsze oddziaływanie pedagogiczne niż reprymenda nauczyciela. W założeniu omawianego pomysłu w każdej klasie zostanie wybranych dwóch strażników" – mężów zaufania, z których każdy byłby odpowiedzialny za wezwanie nauczyciela i/lub pedagoga w sytuacji niebezpiecznego czy niepokojącego zdarzenia w klasie. Opiekunem straży uczniowskiej zostanie pedagog. Straż uczniowska miałaby za zadanie składać sprawozdanie z podjętych działań po każdym semestrze szkolnym. Do wstąpienia w szeregi straży uczniowskiej zachęca wymyślone przez autorkę projektu hasło: Bądź strażnikiem, a nie rozbójnikiem".

Podsumowanie

Na koniec warto dodać, iż kreatywność oraz sposób zaangażowania młodych ludzi przeszła oczekiwania organizatorów. Finaliści w swoich pracach nie tylko opisali problem przemocy rówieśniczej, ale również świadomie i odpowiedzialnie zainicjowali w swoich środowiskach działania, w które zaangażowali rówieśników i dorosłych – nauczycieli, przedstawicieli samorządu i organizacji społecznych. Czas ich realizacji nie zakończył się wraz z finałem V Kujawsko-Pomorskiej Olimpiady Wiedzy o Bezpieczeństwie Bezpieczny i Przyjazny Region". Warto w tym miejscu przytoczyć wypowiedź jednej z uczestniczek konkursu: Od nas zależy, jaka atmosfera będzie panowała w szkole. Musimy nauczyć się współpracować ze sobą, aby móc reagować w sytuacjach zagrażających bezpieczeństwu".

Zwycięzcą V Kujawsko-Pomorskiej Olimpiady Wiedzy o Bezpieczeństwie Bezpieczny i przyjazny region" został Radosław Śliwiński z Zespołu Szkół Elektrycznych we Włocławku, który przygotował i częściowo już wprowadził w życie program pn. Moja dzielnica wolna od przemocy". Finalista konkursu otrzymał między innymi indeks ufundowany przez Wyższą Szkołę Bankową w Toruniu. Pozostali uczestnicy olimpiady również otrzymali cenne nagrody i wyróżnienia.

Hanna Giełdon-Szramowska – strażnik ds. profilaktyki Straży Miejskiej w Toruniu, członkini Miejskiego Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Rozwiązywania Problemów Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Toruniu.

Inne z kategorii

Działalność sieci Ośrodków Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem w języku migowym

23.02.2024

Na naszym kanale na YOU Tube osoby niesłyszące znajdą informację...

czytaj dalej

Niebieska Linia IPZ podpisała porozumienie o współpracy z SGH – razem możemy więcej

05.07.2024

Naszym celem jest wspólne poszerzanie wiedzy o przemocy domowej i jej skutkach, co pozwoli opracowywać...

czytaj dalej