Artykuł wstępny (Niebieska Linia nr 3 / 2011)

Szczegóły

Renata Durda

Drogie Czytelniczki i Drodzy Czytelnicy

Rok temu Sejm RP uchwalił nowelizację ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (oraz innych ustaw). Co się w tym czasie wydarzyło?
Z jednej strony można powiedzieć - niewiele. Brakuje aktów wykonawczych do ustawy - nie ma wciąż rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie procedury "Niebieskich Kart" dla pięciu służb. Nie wszystkie gminy i powiaty uchwaliły lokalne programy przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy; w wielu miejscach brakuje zespołów interdyscyplinarnych; jeśli powstają grupy robocze, to bywa, że nie wiedzą jak skutecznie wspólnie pracować; wymiar sprawiedliwości z rzadka sięga po instrumenty, które dała nowa ustawa?

To szklanka do połowy pusta... jest także szklanka od połowy pełna.

Prokuratury od sierpnia do grudnia 2010 roku w ok. 300 przypadkach zastosowały nakaz opuszczenia lokalu przez sprawcę przemocy w stosunku do najbliższych. W Prokuraturze Generalnej przygotowano wytyczne dotyczące zasad postępowania w zakresie przeciwdziałania przemocy i postępowania z ofiarami przestępstw seksualnych. We wszystkich prokuraturach apelacyjnych wyznaczono koordynatorów ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

Nieznacznie, ale wzrosła liczba wyroków, w których na skazanego nałożono obowiązek udziału w programie korekcyjno-edukacyjnym dla sprawców przemocy. Ministerstwo Sprawiedliwości wspólnie z Policją opracowało procedury współpracy służby kuratorskiej oraz funkcjonariuszy Policji w stosunku do osób, wobec których jest wykonywane orzeczenie sądu w związku z popełnieniem czynów karalnych polegających na stosowaniu przemocy lub groźby bezprawnej (o czym szerzej w artykule sędziego Michała Lewoca).

Przy Ministrze Pracy i Polityki Społecznej został powołany Zespół Monitorujący ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. W jego składzie znaleźli się przedstawiciele 7 wybranych resortów centralnych, 5 przedstawicieli samorządów terytorialnych oraz 10 przedstawicieli organizacji pozarządowych (w tym niżej podpisana). Dotychczas zespół spotkał się dwa razy - pracował w dwóch grupach roboczych nad nowymi wytycznymi do prowadzenia szkoleń w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz nowym Krajowym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie, a także oceniał wnioski złożone przez jednostki samorządu terytorialnego w ramach programu osłonowego w tym obszarze (było ich ponad 700!).
Ukazało się (zresztą jako pierwsze, bo już w październiku 2010 roku) rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie bezpłatnego zaświadczenia o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie.

Ponad 30% gmin do końca marca 2011 roku powołało gminne/miejskie zespoły interdyscyplinarne ds. przeciwdziałania przemocy...
Dużo to czy mało? Dobrze by było, gdyby możliwości, które dała nowelizacja sprzed roku były lepiej wykorzystywane. Uważam jednak, że idziemy dobrą drogą w zupełnie przyzwoitym tempie. Aby te zmiany ułatwić, polecam lekturę komentarza do nowelizacji ustawy autorstwa Sylwii Spurek. Rzetelne, obszerne opracowanie, nie tylko dla prawników!

Spokojnej wakacyjnej lektury
Renata Durda