Stop przemocy w Irlandii
Aktualności
Niebieska Linia 1/2012
W społeczeństwach multikulturowych rozwiązywanie problemów związanych z przemocą wymaga współdziałania wielu służb i zmian w systemie pomocy, dostosowanych do dynamicznie rozwijającej się rzeczywistości. Doświadczenia irlandzkie pokazują, że zapewnienie dobrze skoordynowanych działań przeciwdziałających przemocy nie jest zadaniem łatwym, ale możliwym do wykonania.
Problem przemocy domowej w Irlandii przez wiele lat był postrzegany wyłącznie jako prywatna sprawa rodziny". Sytuacja zmieniła się jednak w ostatnich latach i obecnie przemoc domowa jest bardzo ważną kwestią. W związku ze zmianami demograficznymi, a także falą imigracji dostrzec można, że zjawisko przemocy przybiera różne odcienie. Coraz częściej ofiarami przemocy bywają osoby starsze, które doznają jej od swoich współmałżonków, dzieci, innych krewnych, a także opiekunów. Pojawiło się również zjawisko przemocy wobec osób niepełnosprawnych i przybiera ono coraz szerszy zasięg. Kształtowanie się społeczeństwa multikulturowego niesie ze sobą nowe problemy, również związane z przemocą. Warto pamiętać, że przemoc nie dotyczy wyłącznie związków heteroseksualnych, ale występuje również w środowiskach lesbijskich, gejowskich, biseksualnych i transseksualnych. Niniejszy artykuł powstał na podstawie doświadczeń zebranych podczas roboczej wizyty w ramach policyjnej wymiany i opiera się na zdobytych tam materiałach. Artykuł w drugiej części koncentruje się na zadaniach i roli Gardy Siochany w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, które z racji profesji autora są najlepiej mu znane.
Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Przemocy (Cosc)
W 2007 r. rząd Irlandii powołał do życia Cosc - Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Przemocy (domowej, seksualnej i ze względu na płeć). W języku irlandzkim Cosc" oznacza dosłownie stop" lub zapobiegać". Zadaniem nowo utworzonej jednostki było zapewnienie i dostarczenie dobrze skoordynowanej odpowiedzi rządu na przemoc domową, seksualną i ze względu na płeć (gender-based). Praca Cosc obejmuje zagadnienia dotyczące przemocy wobec kobiet i mężczyzn, w tym osób starszych. Biuro organizacyjnie zostało umieszczone w strukturze Departamentu Sprawiedliwości i Równości, ale nadano mu szerokie kompetencje. Cosc koordynuje działania dotyczące przemocy w ministerstwach sprawiedliwości, zdrowia, mieszkalnictwa, edukacji, wsparcia rodziny. Praca Cosc opiera się również na ścisłej współpracy z organizacjami pozarządowymi.
Narodowa Strategia wobec Przemocy Domowej, Seksualnej i Płciowej
Wynikiem pracy Cosc jest dokument Narodowa Strategia wobec Przemocy Domowej, Seksualnej i ze względu na Płeć na lata 2010-2014". Ogłoszona strategia, w trakcie panującego kryzysu finansowego w Irlandii, miała na celu wytyczenie jasnego kierunku i spójnej wizji tak, aby działania wszystkich tych podmiotów były jak najbardziej efektywne. Wielość organizacji i ich różne prerogatywy powodowały bowiem, że system nie do końca się sprawdził. Chaotyczność działania przyczyniała się do powielania podejmowanych decyzji lub też luk w działaniach, braku zaufania do systemu i pomiędzy poszczególnymi organizacjami. Ostatecznie zdarzało się, że osoby pokrzywdzone były podwójnymi ofiarami - ze strony sprawców i systemu.
By osiągnąć te cele, twórcy strategii zaproponowali następujący model metodologiczny
Źródło: National Strategy on Domestic, Sexua! and Cender-based Yiolence 2010-20 U
Cele Strategii do 2014 r. są następujące:
- społeczne uznanie niedopuszczalności przemocy domowej i seksualnej;
- szersze zrozumienie przemocy domowej, seksualnej i związanej z płcią;
- zwiększenie zaufania do jakości usług oferowanych przez państwowe agencje i organizacje pozarządowe -większe bezpieczeństwo dla ofiar, a także większa odpowiedzialność sprawcy.
Podstawowa Interwencja - zapobieganie, rozpoznanie i zrozumienie
Celem działań w tym zakresie jest zapobieganie występowaniu problemu przemocy i zapobieganiu jego nawrotom. Twórcy strategii proponują szeroko zakrojony program edukacyjny, który podniesie poziom świadomości, doprowadzi do wzrostu zrozumienia i uznania problemu przemocy np. wśród pracodawców. W dłuższej perspektywie działania w ramach Podstawowej Interwencji mają służyć zmianie postaw członków społeczeństwa w podejściu do problemu przemocy. W pierwszym etapie twórcy strategii opracowali i wdrożyli system szkoleń i programów dla pracowników i specjalistów, którzy w codziennej pracy spotykają się z przypadkami przemocy w rodzinie. Dalsze działania mają być przeprowadzone poprzez włączenie odpowiedniego materiału dotyczącego przemocy do programów nauczania. Posłuży to nie tylko zapobieganiu przemocy, lecz także promowaniu zdrowych relacji i rozwijaniu wśród młodych ludzi nietolerancji dla przemocy.
Wtórna Interwencja - sprawozdanie, odpowiedź, przekazanie
Wtórna Interwencja znajduje zastosowanie po wystąpieniu incydentu przemocowego i ma na celu doraźną pomoc ofierze. Implementacja strategii odbywa się już na poziomie badania ofiary przemocy w szpitalu czy wizyty na komisariacie policji, gdzie osoba poszkodowana uzyskuje pełną informację na temat pomocy, którą może zaoferować jej państwo. Pierwszym krokiem podjętym w ramach wdrożenia tego programu było zwiększenie zaufania osób dotkniętych przemocą, a przede wszystkim informacja, czy usługi dostępne dla ofiar mają przyjazną dla użytkownika formę. Ta część obejmuje również działania na rzecz wzmocnienia współpracy między organizacjami pozarządowymi oraz koordynacji w celu zwiększenia efektywności usług i spójności.
Działania Policji - Garda Siochana
Organy Policji w Irlandii - Garda Siochana biorą aktywny udział w implementacji obu typów interwencji. Głównym zadaniem Gardy jest zbadanie wszystkich incydentów przemocy domowej. Duży nacisk kładzie się w Irlandii na doniesienia na temat przemocy od osób postronnych. Są one bardzo cenne, ponieważ - jak pokazują badania - często ofiara przemocy domowej nie może podjąć racjonalnej decyzji co do zgłoszenia faktu przemocy. Każda informacja na temat przemocy w rodzinie jest dokładnie sprawdzana. Dla Gardy ważne jest, że rozwiązanie problemów z przemocą domową chroni przed tego typu wydarzeniami w przyszłości. Ofiara przemocy powinna wiedzieć, że policjant Gardy nie wątpi w to, co słyszy i nie jest zszokowany jej opowieścią. Podobnie ofiara płci męskiej nie powinna obawiać się wyśmiania i wiedzieć, że posiada takie same prawa, jak ofiara płci żeńskiej. Zaleca się, by przy składaniu zeznań przez ofiarę przemocy obecnych było dwóch członków Gardy. Jeśli ofiarą jest kobieta i ma życzenie, aby zeznania przyjmowała kobieta, powinno się podjąć wszelkie działania, aby to zorganizować.
Jeśli na miejscu zdarzenia doszło do werbalnej konfrontacji, rolą policjanta jest zapewnienie odpowiedniego dystansu pomiędzy ofiarą a sprawcą, tak aby każdy z uczestników interwencji mógł bez przeszkód przedstawić swoją relację. To wyklucza zastraszanie lub jakikolwiek wpływ na zeznania. Ważne jest, by od samego początku interweniujący policjant starał się zapamiętać fizyczny i psychiczny ból, którego doznała ofiara. Po zakończonej interwencji (przesłuchaniu) ofiara powinna otrzymać numer telefonu do osoby, która zajmie się jej sprawą i być poinformowana o terminach wszystkich rozpraw. Jeśli sprawca jest zatrzymany, ofiara powinna otrzymać wszelkie informacje na temat daty zwolnienia, a ponadto powinna dostawać komunikaty na temat postępów w sprawie. Obligatoryjnie natomiast policjant, który bierze udział w interwencji, kontaktuje się z ofiarą telefonicznie po miesiącu od zdarzenia, niezależnie od rozwoju sytuacji.
Sądowa ochrona ofiar przemocy
Najważniejszym aktem prawnym dotyczącym przemocy w Irlandii jest Domestic Violence Act z 1996 r. wraz z poprawkami. Przewidziane są w nim dwa rodzaje postanowień sądowych mających na celu ochronę ofiary przemocy w rodzinie:
- SAFETY ORDER - udzielany w Sądzie Rejonowym małżonkom, konkubentom, rodzicom i innym osobom żyjącym razem. Pozostaje w mocy przez 5 lat i może być odnowiony. Nakłada na skazanego zakaz używania przemocy, groźby wobec ofiary oraz dręczenia jej. Nie zobowiązuje przy tym sprawcy do wyprowadzenia się z miejsca zamieszkania. Jeśli jednak sprawca nie mieszkał razem z ofiarą, na podstawie safety order zabrania mu się zbliżania do miejsca pobytu ofiary.
- BARING ORDER - wydawany przez Sąd Rejonowy, gdy istnieje obawa, że bezpieczeństwo i dobra skarżącego są zagrożone. Sąd zobowiązuje oskarżonego do opuszczenia miejsca zamieszkania oraz do nieużywania przemocy wobec ofiary. Baring Order pozostaje w mocy przez 3 lata. Na czas trwania postępowania sąd może wydawać również tymczasowe zarządzenia - Protector Order bądź Interim Baring Order.
Ponadto ofiara sama może wystąpić do sądu z pozwem przeciwko sprawcy. Po przeprowadzonym postępowaniu i uzyskaniu wyroku ofiara na właściwym terytorialnie ze względu na miejsce jej zamieszkania komisariacie składa kopię wyroku, który następnie wprowadzany jest do bazy danych. Od policjantów Gardy powinna ona zawsze uzyskać kompleksową informację na temat postępowania i możliwości, jakie daje system prawny w Irlandii. Wszystkie przypadki przemocy domowej muszą być zarejestrowane w systemie Gardy tzw. PULSE, do którego dostęp mają osoby upoważnione i gdzie na bieżąco uzupełniana jest aktualna sytuacja rodziny.
W Irlandii jest wiele organizacji pozarządowych zajmujących się pomocą ofiarom przemocy w rodzinie. W każdym komisariacie Gardy znajdują się broszury Pomoc dla osób, które doświadczyły przemocy albo groźby przemocy". Zawierają one informacje na temat usług, schronisk wraz z listą osób świadczących w danym rejonie pomoc ofiarom przemocy. Do każdego regionu przypisany jest ponadto policjant odpowiedzialny za wdrażanie programów dotyczących przemocy w rodzinie, którego zadaniem jest kontrola przestrzegania zaleceń i ocena efektywności działań podejmowanych przez policjantów. W związku z rozwojem społeczeństwa multikulturowego zaleca się również obecność policjanta łącznikowego do spraw etnicznych w przypadku zaistnienia problemu przemocy związanego z przynależnością etniczną ofiary.
Departament ds. Przemocy Domowej i PrzestępstwSeksualnych (DVSAIU)
Policjanci Gardy mogą również liczyć na kompleksową pomoc ze strony specjalnie utworzonego Departamentu ds. Przemocy Domowej i Przestępstw Seksualnych (DVSAIU). Departament ten jest odpowiedzialny ze strony Gardy za implementację strategii w służbach mundurowych. Ponadto jego pracownicy zapewniają doradztwo, wsparcie i pomoc policjantom Gardy w badaniu przestępstw na tle seksualnym i przemocy domowej. Do zadań tej jednostki należy również prowadzenie dochodzeń w bardziej skomplikowanych przypadkach. DVSAIU współpracuje także z odpowiednimi departamentami rządowymi, organami państwowymi i grupami wolontariatu. Ważną kategorią przestępstw, którą zajmuje się departament jest pornografia dziecięca.
Podsumowanie
Problematyka przemocy w rodzinie jest dziedziną bardzo szeroką. Wymaga ona wielu umiejętności od osób, które zajmują się nią na co dzień. Ciągłe zmiany społeczne powodują, że potrzeba nie tylko wiedzy, ale również dużej elastyczności w podejściu do problemów, z którymi przychodzą pokrzywdzeni. Zmieniająca się rzeczywistość narzuca także konieczność zmian w systemie pomocy. Często okazuje się jednak, że system ten jest niespójny i nie ułatwia wykonywania obowiązków. Wręcz przeciwnie - często stanowi przeszkodę w niesieniu pomocy. Rząd Irlandii wyszedł naprzeciw oczekiwaniom multikulturowego społeczeństwa irlandzkiego i problemom, jakie niosą ze sobą ciągłe zmiany cywilizacyjne. Miejmy nadzieję, że te doświadczenia pomogą nam w rozwiązywaniu problemów, które już niedługo będą obecne i w naszym społeczeństwie.
sierż. Bartłomiej Majchrzak- dzielnicowy Komisariatu Policji Wrocław-Krzyki, laureat konkursu Policjant, który mi pomógł" (www.policjant.niebieska.pl)
LITERATURA
Domestic Violence Act, 1 996.
H. McGee, R. Garavam, M.de Barra, J. Byrne, R. Conroy, TheSavi Report. Sexual Abuse and Violence in Ireland, Ireland, 2002
National Strategy on Domestic, Sexual and Gender-based Violence 2010-2014.
Mary Walker, Review of the Garda Policy on Domestic Violence, Ireland, 2006.
Report ofthe Task Force on ViolenceAgainst Woman, Ireland 1997.
Victims Charter and guide to the criminal justice system, Department of Justice and Law Reform, Ireland, 2010.
Strony internetowe poświęcone zagadnieniu przemocy:
www.Cosc.ie
www.garda.ie
www.justice.ie
www.victimsofcrimeoffice.ie
www.csvc.ie
www.nwci.ie
Inne z kategorii
Zostań KONSULTANTEM(-TKĄ) na czacie w całodobowej Poradni On-Line 116sos.pl
19.12.2024
REKRUTACJA ZOSTAŁA ZAKOŃCZONA
Niebieska...
czytaj dalej
