CENTRUM PRO BONO OFICJALNIE ZAINAUGUROWAŁO DZIAŁALNOŚĆ

Aktualności

11.02.2008

Jednym z projektów, które uzyskały finansowanie w ramach Programu Obywatel i Prawo była także koncepcja Centrum Pro Bono przygotowana przez Fundację Uniwersyteckich Poradni Prawnych.

Głównym celem tego przedsięwzięcia jest stworzenie platformy współpracy pomiędzy organizacjami pozarządowymi i kancelariami prawniczymi, które wyrażą chęć nieodpłatnego świadczenia usług prawnych. Pomysł ten nawiązuje do dobrze znanej w krajach anglosaskich instytucji tzw. clearinghouse, czyli ośrodków, w których profesjonalni prawnicy świadczą swoje usługi na rzecz podmiotów i osób działających w interesie publicznym lub na rzecz szeroko pojętego pożytku publicznego.

Prace nad utworzenie Centrum Pro Bono zostały zainicjowane w trakcie spotkania prawników w Trybunale Konstytucyjnym w czerwcu 2007 r.. W ramach dofinansowania uzyskanego z programu Obywatel i Prawo dopracowano pomysł instytucjonalizacji Centrum i przygotowano analizę potrzeb prawnych trzeciego sektora i możliwości wsparcia ze strony kancelarii prawnych. Na tym etapie skupiono się przede wszystkim na organizacjach i firmach prawniczych działających na obszarze Warszawy, jednak docelowo Centrum ma obejmować swoją działalnością cały kraj (już teraz z problemami prawnymi do Centrum zgłaszać mogą się wszystkie organizacje pozarządowe niezależnie od tego gdzie prowadzą działalność).

Przygotowania do uruchomienia Centrum Pro Bono zakładały również pozyskanie jak największej liczby kancelarii gotowych do podjęcia takiej współpracy. Aktualnie w działalność Centrum Pro Bono zaangażowało się 13 znanych warszawskich kancelarii:

Kancelaria prawna Chadbourne & Parke LLP Radzikowski, Szubielska i Wspólnicy spółka komandytowa
Kancelaria prawna Clifford Chance, Janicka, Namiotkiewicz, Dębowski i wspólnicy spółka komandytowa
Kancelaria prawna Dewey & LeBoeuf Grzesiak spółka komandytowa
Kancelaria prawna Gide Loyrette Nouel Tokarczuk, Jędrzejczyk i Wspólnicy spółka komandytowa
Kancelaria prawna Hogan & Hartson Jamka Galos spółka komandytowa
Kancelaria prawna Leśnodorski Ślusarek i Partnerzy
Kancelaria prawna Linklaters, T. Komosa i Wspólnicy spółka komandytowa
Kancelaria adwokacka Tomasza Kopoczyńskiego
Kancelaria prawna Salans Oleszczuk spółka komandytowa
Kancelaria prawna Sołtysiński, Kawecki & Szlęzak
Kancelaria prawna Weil, Gotshal & Manges
Kancelaria prawna White & Case W. Daniłowicz, W. Jurcewicz i Wspólnicy spółka komandytowa
Kancelaria prawna Wierzbowski Eversheds

Większość z wyżej wymienionych kancelarii już od dawna w różnych formach współpracuje z organizacjami pozarządowymi. Część kancelarii (zwłaszcza tych, których właścicielami są firmy amerykańskie) wypracowała nawet specjalne rozwiązania skłaniające pracujących tam prawników do zaangażowania w działalność pro bono. Przedstawiciele kancelarii obecni na konferencji wspominali na przykład, że w ich firmach obowiązują miesięczne limity godzinowe, które każdy prawnik powinien przeznaczyć na bezinteresowną pomoc prawną. Czas poświęcony na takie sprawy w niektórych firmach wyceniany jest tak samo jak godziny spędzone na rozwiązywanie problemów najhojniejszych klientów. Istnieją także specjalne programy motywacyjne dla pracowników udzielających pomocy prawnej nieodpłatnie. Centrum Pro Bono ma przyczynić się do tego, że współpraca między organizacjami pozarządowymi, czyli naturalnymi odbiorcami nieodpłatnej pomocy prawnej będzie miła bardziej systematyczny charakter.

W codziennej praktyce idea Centrum sprowadza się do gromadzenia zgłoszeń od organizacji pozarządowych borykających się z konkretnymi problemami prawnymi. Kancelarie uzyskają natomiast łatwy dostęp do listy spraw, spośród których mogą wybierać te, którym chcą poświęcić czas. W swojej działalności Centrum Pro Bono skupia się przede wszystkim na problemach dotyczących samych organizacji (m.in. z zakresu prawa cywilnego, podatkowego, karno-skarbowego, administracyjnego, czy prawa pracy), a nie ich beneficjentów bądź członków, chociaż i w tego rodzaju sprawach można zwracać się o pomoc.

Swoje funkcjonowanie Centrum rozpoczęło z początkiem stycznia 2008. Dwoma zgłoszonymi problemami prawnymi już zajęły się kancelarie prawnicze. Jedna ze spraw dotyczyła sporu fundacji z dużą firmą, która wystąpiła o zaprzestanie używania w nazwie fundacji zwrotu stanowiącego nazwę tej firmy. Już ten jeden przykład pokazuje, jak zróżnicowane mogą być problemy, które za pośrednictwem Centrum mogą wzbudzić zainteresowanie i chęć pomocy ze strony profesjonalnych kancelarii prawniczych.

Oprócz działalności polegającej na gromadzeniu informacji o problemach prawnych i pośrednictwie między organizacjami i kancelariami prawniczymi, Centrum będzie również zajmować się promocją idei Pro Bono oraz angażować w podnoszenie nie tylko kultury prawnej trzeciego sektora, ale także kultury obywatelskiej środowiska prawników. Przedstawiciele kancelarii prawnych słusznie zauważyli bowiem, że na wydziałach prawa w całej Polsce zagadnienia związane z etycznym i społecznym wymiarem zawodu prawnika omawiane są bez należytej uwagi. W efekcie absolwenci prawa bardzo rzadko podejmują zawód adwokata, czy radcy z myślą o tym, że w ten sposób mogą również pełnić służbę na rzecz osób potrzebujących, organizacji społecznych, czy w imię interesu publicznego. Fakt, że firmy, które wybierają jako miejsca pracy prowadzą działalność pro bono, nie jest dostrzegany przez młodych prawników, choć z drugiej strony co raz częściej zwracają na to uwagę klienci kancelarii prawnych.

Kończąc warto wspomnieć, że współpraca organizacji pozarządowych z kancelariami i ogólnie – działalność pro bono prowadzona przez prawników paradoksalnie napotyka na istotne bariery prawne związane przede wszystkim z opodatkowaniem świadczenia usług prawniczych nawet wówczas, gdy są one nieodpłatne. Jednym z zadań organizacji i środowisk prawniczych, w którym mogłoby również wziąć udział Centrum Pro Bono z pewnością będzie więc podjęcie działań rzeczniczych, które doprowadzą do zmiany przepisów podatkowych w tym zakresie.

Źródło: www.ngo.pl